SAMR

Technologie moet meer worden geïmplementeerd in het onderwijs. Dat is de visie die wij tijdens deze minor mee krijgen. Ontwikkel jezelf tot innoverende leerkracht. ICT moet daarbij daadwerkelijk meerwaarde hebben voor het onderwijs en/of de leeropbrengst. Aan extra tijd, werkdruk en een gelijke of zelfs mindere leeropbrengst heb je niets. ICT moet dus een vervangende en verbeterende werking hebben voor de (vaak) ouderwetse en traditionele onderwijsvormen die we al jaren kennen.

Het SAMR model is een hulpmiddel dat helpt bij de beschrijving van didactische inzet van onderwijs technologie. Het is verdeeld in een aantal schalen aan de hand waarvan je de kwaliteit van technologische ontwikkeling binnen een school kan beschrijven. Hieronder zal ik dit uitwerken en vertellen op welke plek mijn stageschool zich bevindt. Bottema (2012)

Substitution

De technologie wordt ingezet als vervangend hulpmiddel. Voorbeeld: in plaats van een atlas Google Earth gebruiken om een plaats op te zoeken. Vraag: Wat win ik door (een deel van) de opdracht te vervangen voor een ict-toepassing? Het antwoord is: niks. Hooguit verhoogt het enigszins de betrokkenheid omdat de graphics interessanter zijn dan in een atlas. Op mijn stageschool zie ik dit fenomeen regelmatig terug. Het vereist relatief weinig skills voor het digibord gebruik. Vaak wordt een filmpje ter illustratie van het onderwerp laten zien.

Augmentation

De technologie wordt ingezet als vervangend hulpmiddel en levert een functionele verbetering op. Voorbeeld: met behulp van de geïntegreerde linialen in Google Earth de afstand tussen twee plaatsen meten. Vraag: Zorgt de ict-toepassing voor een verbetering van de opdracht? Het antwoord is: nee. Het vervangt bestaande mogelijkheden voor moderne, maar creëert geen nieuwe mogelijkheden. Mijn stageschool maakt regelmatig gebruik van het programma Prowise. In het programma kunnen kant en klare lessen ontworpen worden en zitten ook een aantal handige tools voor bijvoorbeeld rekenen. Ik merk dat deze worden ingezet, maar er ook regelmatig voor ‘tastbare’ vormen wordt gekozen.

Modification

De technologie leidt tot een verbetering van de opdracht. Voorbeeld: vanuit de school een locatie onderzoeken met behulp van de driedimensionale lagen in Google Earth. Vraag: Is de opdracht grotendeels veranderd door het gebruik van ICT? Het antwoord is dat de opdracht natuurlijk hetzelfde blijft, wordt hooguit verbeterd. Natuurlijk voegt ICT in deze fase aardig wat toe, maar het kan beter. Op mijn stageschool kom ik dit helaas nog relatief weinig tegen. Ik vermoed dat dit komt door onkunde. De kennis en vaardigheden zijn niet aanwezig en dus wordt er vooral gewerkt aan het onderwijs op een andere manier. De school staat bekend om zijn vernieuwende onderwijsvorm en daar wordt elke dag hard aan gewerkt, het zou een kans zijn om ICT te modificeren binnen dit onderwijs.

Redefinition

De technologie wordt op getransformeerde wijze ingezet bij een opdracht, die zonder de app of digitale toepassing niet mogelijk was geweest. Voorbeeld: het in Google Earth maken van een rondleiding mét voice-over en deze vervolgens online delen. Vraag: Zou de opdracht niet mogelijk zijn geweest zonder het gebruik van ict? Het antwoord is nee. Zonder technologie kan de opdracht niet en dat is de ultime vorm van optimale ICT inzet in het onderwijs. Natuurlijk kan je niet bij elke opdracht ICT onmisbaar maken. Het gaat enorm veel toevoegen als het onmisbaar is, op deze manier kan je eenvoudig vakoverstijgend gaan werken. Helaas merk ik dit nog weinig tot niet op mijn stageschool. Met mijn onderwijsontwerp hoop ik hiermee een start te hebben gemaakt.

Vervanging of verbetering
Substitution en augmentation gaan over het versterken van een bestaande didactische aanpak. De didactiek zelf blijft hierbij onveranderd. Daar is niks mis mee, al is het wel de vraag of en in hoeverre de inzet van ict op deze niveaus daadwerkelijk bijdraagt aan betere leerresultaten. Het levert in ieder geval niet de transformatie op waar veel voorstanders op hopen.

Transformatief
Modification en redefinition gaan daarentegen veel meer over een transformatieve inzet van ict. De didactiek transformeert, ‘waarbij de kenmerken van ict leiden tot herontwerp van leeractiviteiten of zelfs leeractiviteiten die zonder deze ict niet mogelijk waren’, aldus lerarenopleider en onderzoeker Jeroen Bottema. Veel docenten zijn dan ook op zoek naar manieren om apps en andere ict-toepassingen op deze niveaus in te zetten.

In een recent gepubliceerd artikel op Pearsoned.com komen vijf manieren aan bod waarop je dat zou kunnen doen:

• Gebruik ict om leerlingen op nieuwe manieren te laten samenwerken
• Maak verbinding met een groter, globaal netwerk
• Zet de leerling en zijn interesses centraal
• Maak van het leerproces een virtuele ervaring
• Maak gebruik van augmented reality

Literatuurlijst

Bottema (2012). SAMR-model: hoe innovatief is de inzet van ICT in de les? Geraadpleegd op 11-5-2017 via http://www.leervlak.nl/index.php/icto/samr-model-hoe-innovatief-is-de-inzet-van-ict-in-de-les.html